

ÎLE SAINT BERNARD (PT 1)
Unspa wayakapi 2.10
Rudy, Jen, Jacob kici Mohawk Territory, Ile Saint Bernard napin, etkiya omani unpi. Makoce cistina St. Lawrence akan Kahnawake qa Montreal, Quebec kici iyohpiya wanyakapi. Ile Saint Bernard, wicoh’an nina ota itokab waniyetu 4,000 hececa. Hed makoce ok’a unpi hehan iyohpiya ehana oyate kin omani unpi kin Mohawk otina okaga pi, St. Anicet ed wounspewicakiya pi. Cansaseda owojuha Richard Nolan kici unspewicaka pi.







The Great Peacemaker
Wicasta wakan taku yuha skanskan wocekiye, tuwe kin owas wayakapi. Kanien’keha:ka. Trina Stacey he Wicioie unspa owa Kanien’keha ohna.
Maka-ok’api kin hena
Saint Bernard, Kahnawake makoce kin he nakun “Sina Sapa Wicoh’an Winyan, Makoce Mini Ohomini,” eciye pi.


Qa takunkun taninhce kin iyeyapi, hena kagapi Wasicu pi kin henahen hipi sni he ecan; capa hi isan, wapah’o’ho pi wan, Levanna hinkpa wan, inyan inkpada wan, qa Onada hinkpa ake wanji yustan pi sni ija. 13th Century Hanudenosaunee Waksica qa waksica unspaspa akan owapi, hena 500-1000 AD hetanhan. Takomni waksica ota 17th-18th centuries hetanhan. Taninhce hena wana waniyetu 4,000 years tanin pi.
“Makoce kin he teheke, takunkun tanin ota kin.”
– Dr. Rudy Reimer
Jen, Jacob kici ehana maka ohna k’a pte, koyanhye 20th Century kutkiya 19th Century hehanyan. K’a pi unkan 17th Century hehanyan k’a pi, Ina Makoce omaeceyetanhan wasicu pi kin tokedked tipi kaga pi, can kin maza ko hed kagapi. Ikce wicasta pi wicoh’an ik’icawapi hena nakun iyeya pi. Adrian he heye, wasicu qa Ikce Wicastapi kin isakib oniya tipi. He ehan heced tipi.

“De makoce kin ehana eheye!”
– Laurence Pouliot
XRFs otainpi
Rudy, Adrian kici Owaunspe Tipi hed ehana iyeya pi kin ed wanyaka pi. Wicoh’an nina ota tokatakiya he sdodyapi. Tuwe yujaja pi kte, wowapi akan kaga pi kte, hehan nakun ehana iyeyapi kin ake akagapi kte. Adrian, Rudy cega sapa wan iyeyapi kin kipazo. Cega kin he tokedked kagapi kici iwohdake. Ehana tuwe he kagapi kin wikan wanji ohomni pamni hehan can wan un inyan kpan kpan ohna owa yawapi. Wicikan wanji nakun takun owapi kte ija unpi. Waniyetu kiktopanunge som zapta ehanyan cega kin he etanhan.
Ehana Owa Wayakapi: Tsiionhiakwatha-Droulers Ohomniya
Wild Archaeology wicohanpi wiyata Tsiionhiakwatha-Droulers otipi heciya omani ipi. Saint-Anicet, 80 kms minih’ah’a akan tokahan Ile Saint Bernard k’a Kanawa:ke otunwe. La Guerre minih’ah’a he yazamini makoce opta h’ah’a hehan, St. Lawrence hetkiya ih’ah’a pozbu. Ehana La Guerre hed Ikce wicastapi otunwe hed tipi, unkan hena Iroquoians St. Lawrence hed yazamini tipi. Hena waniyetu can tanka kapi ye (1000-1534 A.D.)


Dehan makoce ohomni kin de otonwe qa makoce owaunspe tipi, tipi hanska qa watoto waste kaga pi, owaunspe ohomni waste ded yanke. Ohomniya Akwasasne qa Kanawake iyohpiya tanyan waecun pi. Waohoda qa iyohpiya tanyan ehana ed owaunspe ic’iyapi.
Cansasa Owojuda Kaga pi
Richard Nolan owaunspe Kahnawake etanhan cansasa owojuda yuha takunkun ahi: cansaka sapa tohanya wiyaye qa can teca mini ohna yuha, hece iye he Rudy tokedked kaga pi kte kipazo kte. Jen, Jacob kici can ha hena yuzduta pi, can hena nakun apatata pi. Rudy, Jen, Jacob kici iyohpiya waecun pi tka wanjigji owojuha wan ic’i kaga pi. Richard iye he owas wanyake: tukte wanji owojuha waste kage kte hen?

“De cistina naka tanhan kaga pi kte sni sece tka tanhan ye. Tokedked ehana untipi kin tamawacin iyumaskin. Hehan taku owas oteheke takun unkaga pi kin.”
– Jenifer Brousseau