

QAUMMAAVIIT (PT 2)
Unspa wayakapi 2.13
Waziyata Makoce Owaunspe kutukiyah ed wayakapi, Rudy taku ihnunah iyeye. Iyohpiya wicoh’an taheke ye qammaq yustanpi kte skan pi. Anagopta koka Inuktitut etanhan yuinahni icu tuwekin owas mini etanhan kupi kte keye; waokiyapi wamanica tanka ihnunah wayaka pi. Wamanica tanka he wayaka pi. Tanhan wanji wayakapi sni, de ehana wicoh’an tuwekin owas wayakapi. Wihnipi waste kinhan huhukin ota yuhapte hece waziyata tipi huhukin etanhan unpi kte.







Ok’a Pi Kin
Mark Stevenson, Makoce Owaunspe Itancan wicoh’an owaunspe, kanpi zapta qa tuwewe Meeka Mike kici Qaummaarviit iyohpiya oyate tokedked tokatakiya makoce kin yuha hduhepi kte iwanhdakapi.
Bdoketu 2017 he ehan ocistiyeda ok’api. Ehana takunkun nina ota iyeyapi kin dehan Qaummaarviit ed henaka pi. Tipi kin etanhan nakun nina ota yukan. Wapaskusku, wapasasa wikican, petijanjan, siceca takun yuha nakun skata pi kin, wanhinkpe, wanhinkpe hanskaska sunka ha, qa takunkun ota yuha yanka pi.


Makoce Owaunspepi kin taku owas tanyan iwanhdakapi kte. Anpetu tona yustan pi kte keyapi. Ok’api kte hena pteceda, yustan pte kin qa Qammaq hed ake kaga pte.
Ehana Owanyankapi
Otankayaked Makoce Owaunspe ed wanyakapi kin, oyate Qaummaarviit he tokaha hed ninpi kin owa ehnaka pi 1200 AD hetanhan 1800’s tanin wanyakapi. Wihnipi ehana takunkun unpi kin hehan iyohpiya mini etanhan wamanica huhu kin, Qaummaarviit hed iyeyapi kin, qajaqs, umiaks kici, sunka hogan qa wamanica tanka hogan yuha unpi.

“Sunka hogan, wamanica tanka hogan wihdi etanhan hed makan ehnaka pi tipi isakib tokted he yuha skan pi… Wihdi kin owas kutahan zdiya yanke, tiyata se.”
– Dr. Rudy Reimer


Wamanica Tanka Hogan wihnipi
Naulaq he wamanica tanka hogan wihnipi un itancan, ehana itancan pi ihakab au kte. Wotakuye kin hena wamanica tanka hogan kin huhukin hena otipi kaga pi.Qammaq tokaha.Wamanica tanka huhu kin hena qammaq Qaummaarviit etanhan ake tipi kaga pi okihipi. He nakun woyute ota yuhapi kte oyate kin wicak’u pi kte ehnaka pi.
Inuit waokiyapi kin wamanica tanka hogan kin wihnipi pte sni keyapi. Wasicu pi kin ahas ota ktepi naka 1970 itokab he un he hecece. Dept. of Ocean and Fisheries heyapi, wamanica tanka hogan pi kin ahas nina ota sni hece he un wihnipi okihipisni. Waniyetu tohanyan Ikce Wicasta pi kin hena sdodkiyapi tona wihnipi kte/
1990’s hetanhan wamanica tanka hogan nina ota wiyohpayata waziyata mini kin ota naka wata tanka kin hena opotupi. 1995 he ehan tiwahe wan mini ed iyayapi unkan wamanica tanka hogan wan wata kin he ibotu. Owas kte pi. 2000’s makoce owaunspe owapi kin hogan pi kin hena yawapi unkan 14,400 owapi.Wana dehan ota naka Inuit waoke kin wamanica hogan tanka wihni pi.


“De ehana ake kinin kte waunyankapi. Ehana wicoiye waste waunyankapi.”
– Dr. Rudy Reimer
Wamanica tanka huhu ok’api iwohdakapi
Jacob he itab tukted ok’api kin ake ki unkan, tiohapa, k’a owanka kin hena owas k’api wayake. Wild Archaeology wicastapi kin teh’ike waecunpi. Yustanpte kuyana skanpi. Dr. Marc Stevenson he Jacob waecunpi kin hena kipazo. Takun ota iyeyapi, k’a wamanica huhu otipi kin nakun kipazo. Wamanica huhu tanka iyeyapi kin he taku un nina iyokipipi. Qaummaarviit hed waniyetu kiktopanunge nina ota etanhan iyeyapi.
Qammaq ake kagapi
Naulaq Meeka kici oyate nakun, kanpi nakun, makoce owaunspe iyohpiya huhu waniyetu tipi kagapi. Tukted tokaya kagapi hed icunpi. Qammaq he teca pi kin hena tokatakiya wiconi sdodyapi kte he un he hecun pi.


“Toktekted owas omani unk’un pi kin, taku ota waunyankapa kin iyohpiya ota owaunspe waste yanke. Ikce Wicasta pi iye he wotakuye kici Ina Makoce kin de, makaziti ohomniya ataya takuda tokce sni. Tokatakiya ake wotakuye kici waunci pte ake undowanpi kte, takuda tuweda okihisni, ohoniya hecetu kte. Waunsida qa waohoda napin tokatakiya oyate kin iyokipiya unmanipte ye.”
– Jenifer Brousseau